W referendum w dniu 26 czerwca Wielka Brytania zdecydowała opuścić Unię Europejską. Co to oznacza dla obywatelek/eli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii?
Na razie obywatelki/ele państw Unii Europejskiej (również Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu i Norwegii) mają nadal prawo do życia i pracy w Wielkiej Brytanii, o ile mają status “osoby uprawnionej” (qualified person). Określenie “osoba uprawniona” oznacza osobę aktywną zawodowo: zatrudnioną, samozatrudnioną, szukającą pracy, samowystarczalną (na przykład ne emeryturze) lub studiującą.
Wielkia Brytania nie opuści UE od razu. Rozpoczną się teraz negocjacje, które mogą trwać do dwóch lat lub nawet dłużej. Dopóki opuszczenie nie wejdzie w życie, obywatelki/ele UE będą mogli swobodnie żyć i pracować w Wielkiej Brytanii. Nie da się powiedzieć co się stanie później. Możliwe, że będą przepisy chroniące ludzi, którzy mieszkali i pracowali w Wielkiej Brytanii przed “Brexit”. Podobnie było gdy Grenlandia opuściła Wspólnotę Europejską w roku 1985. Posiadanie dowodu, że żyłaś/łeś i pracowałaś/łeś tu przed opuszczniem UE może być wtedy ważne.
Istnieją pewne dokumenty potwierdzające prawa, które masz teraz jako obywatelka/el UE. Mogą one być przydatne w przyszłości jako dowód, że żyłaś/łeś, pracowałaś/łeś i “korzystałaś/łeś z prawa do swobodnego przemieszczania się” w Zjednoczonym Królestwie przed opuszczniem Unii Europejskiej.
Ta broszura zawiera informacje, które mogą się przydać, jeśli zamierzasz zostać w UK. Jeśli zdobędziesz prawo stałego pobytu tutaj, może to wpłynąć na twój status prawny w rodzimym kraju — sprawdź, czy dotyczy to ciebie.
Jeśli mieszkałaś/łeś w Wielkiej Brytanii przez okres krótszy niż pięć lat, możesz ubiegać się o zaświadczenie o rejestracji jako “osoba uprawniona”. Wytyczne i formularz znajdują się tutaj:
Jeśli mieszkałaś/łeś tu przez pięć lat lub dłużej i byłaś/łeś ekonomicznie aktywna/ny, możesz ubiegać się o kartę stałego pobytu (a permanent residence card) lub dokument poświadczający prawo stałego pobytu (a document certifying permanent residence) w Wielkiej Brytanii. Ten sam formularz służy do ubiegania się o oba dokumenty. Wytyczne i formularz znajdują się tutaj:
Możesz także spróbować ubiegać się obywatelstwo brytyjskie. Wymaga to spełnienia wielu warunków. Jednym z nich jest uzyskanie karty stałego pobytu po pięciu latach mieszkania tutaj (z użyciem powyższego formularza). Następnie, po kolejnych 12 miesiącach możesz ubiegać się o obywatelstwo brytyjskie (wymaganie dla osób w związku małżeńskim z obywatelką/elem brytyjską są inne). Jest to kosztowny i skomplikowany proces i najlepiej skontaktować się wcześniej z prawnikiem imigracyjnym.
Te zasady najprawdopodobniej zmienią się w najbliższej przyszłości. Prawo imigracyjne jest skomplikowane i nalepiej skonsultować z prawnikiem imigracyjnym zanin podejmiesz jakąkolwiek decyzję. Bezpłatną poradę prawną możesz uzyskać w Centrum Prawnym (Law Centre):
lub Biurze Porady Obywatelskiej (Citizen’s Advice Bureau):
Independent Workers Union of Great Britain - Universities of London Branch 